Op 6 oktober 2025 kwamen onderzoekers, beleidsmakers, bedrijven en natuurorganisaties samen voor de derde stakeholder meeting van OR ELSE. Het doel van de dag was om stakeholders bij te praten over het onderzoek en om nieuwe ideeën te verkennen over strategieën voor ecosysteem-gerichte zandwinning in de Noordzee door het bespreken van verschillende toekomstscenario’s.
Na een update over het lopende onderzoek, gingen de deelnemers in vier workshops uiteen om scenario’s te verkennen rondom snelle of langzame zeespiegelstijging gecombineerd met een prioriteit voor energietransitie of kustverdediging. Dit leverde interessante discussies op over de samenhang en spanning tussen zandwinning, kustverdediging en de energietransitie.
In de discussies bleek dat er geen eenduidig “beste” scenario bestaat. De ene groep benadrukte de noodzaak van beter geïnformeerde politiek en publiek, en het maken van duidelijke keuzes tussen natuur en gebruik. Anderen keken vooral naar praktische oplossingen, zoals meervoudig ruimtegebruik en innovaties die de zandvraag kunnen beperken.
In de plenaire sessie kwamen optimisme en urgentie samen. Technologisch kan er veel, maar de zandvoorraad is niet oneindig en de ecologische effecten zijn groot. Discussies gingen over scenario’s als natuurvriendelijke winning en het heroverwegen van het Nederlandse uitgangspunt van “droge voeten tegen elke prijs”.
De dag eindigde met een blik op onze maatschappelijke relevantie: wie zijn de belangrijkste ontvangers van ons onderzoek die de bevindingen naar de beleidspraktijk kunnen vertalen? Want zand is essentieel, maar niet oneindig, en samenwerken is de sleutel om onze kust toekomstbestendig te houden.
.