Vanwege de zeespiegelstijging hebben we steeds meer zand uit de Noordzee nodig om onze kust te beschermen. Met OR ELSE start er een nieuw onderzoek dat zich focust om zandwinning in de Noordzee ecologisch te optimaliseren, zodat het mariene ecosysteem gezond blijft en ons voedsel blijft leveren. Samen met een interdisciplinair team wordt er in de aankomende vier jaar nieuwe kennis over de effecten van zandwinning ontwikkeld. Het project wordt geleid door Wageningen Marine Research.
In Nederland wordt vooral zand gewonnen uit de Noordzee: zo’n 12 tot 15 miljoen kubieke meter voor kustbescherming en daar bovenop nogmaals 15 miljoen als ophoogzand voor wegen en woonwijken en voor beton en metselzand. Jaarlijks wordt er een stuk zeebodem met de oppervlakte van heel Schiermonnikoog met zo’n tachtig centimeter afgegraven. Het probleem is alleen dat onze zandbehoefte alleen maar groeit.
Vanwege de zeespiegelstijging hebben we steeds meer zand uit de Noordzee nodig om onze kust te beschermen. Met OR ELSE start er een nieuw onderzoek dat zich focust om zandwinning in de Noordzee ecologisch te optimaliseren, zodat het mariene ecosysteem gezond blijft en ons voedsel blijft leveren. Samen met een interdisciplinair team wordt er in de aankomende vijf jaar nieuwe kennis over de effecten van zandwinning ontwikkeld. Het project wordt geleid door Wageningen Marine Research.
In Nederland wordt veel zand gewonnen uit de Noordzee voor kustbescherming, als ophoogzand voor wegen en woonwijken en voor beton en metselzand. Jaarlijks wordt er een stuk zeebodem met de oppervlakte van heel Schiermonnikoog met zo’n tachtig centimeter afgegraven. Het probleem is dat onze zandbehoefte alleen maar groeit, vooral vanwege zeespiegelstijging maar ook vanwege de opgave voor woningbouw.
Onze Randstad wordt beschermd door duinen. Dit zijn prachtige natuurlijke systemen die ons beschermen tegen de zee. Bij een stijgende zeespiegel moet het zand zichzelf steeds aanvullen. Het zand dat daarvoor nodig is wordt gewonnen uit de Noordzee op minimaal twintig meter waterdiepte. Hiervoor is een speciaal reserveringsgebied aangewezen.
Bij het winnen van zand wordt er schade toegebracht aan het leven in en op de zeebodem. Schelpen, wormen, zeesterren en vissen worden opgezogen en gaan dood. Daarnaast kan zandwinning het water dusdanig vertroebelen met als resultaat een negatief effect op de groei van algen, de basis van de mariene voedselketen.
Omdat we steeds meer zand nodig hebben, is het zaak dat we goed nadenken over hoe we de Noordzeebodem willen achterlaten, zo stelt marien ecoloog Martin Baptist. “Als je ondiep zand wint, brengt je ecologische schade toe aan een enorme oppervlakte. Als je diep wint, maak je minder zeeleven dood, maar heeft de bodem meer tijd nodig om te herstellen”, vertelt hij. “Zo hebben we al gezien dat in de zandwinput voor de Tweede Maasvlakte, die wel twintig meter diep was, heel veel slib wordt gevangen. Dat is zorgelijk, want de Nederlandse kust is heel belangrijk als opgroeigebied van commerciële platvissoorten zoals tong en schol.”
Meer lezen? Onderzoek ecologische effecten zandwinning gehonoreerd in NWA ORC-call – WUR