Over Ons
Samen met een multidisciplinair consortium, dat onder andere bestaat uit universiteiten, de visserijsector, natuurorganisaties, onderzoeksinstellingen en de overheid, werken we samen aan een toekomst met ecologisch verantwoorde zandwinning op de Noordzee dat is afgestemd met alle belanghebbenden.
Onze Partners
Het onderzoeksprogramma OR ELSE wordt gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk onderzoek (NWO) in het kader van de Nationale Wetenschapsagenda en ontvangt co-financiering van Rijkswaterstaat, Boskalis en Van Oord.
Het OR ELSE project is verdeeld in twee hoofdgroepen van werkpakketten (WP’s) die zich richten op verschillende aspecten van zandwinning in de Noordzee. De WP1-serie is gericht op het ontwikkelen van fundamentele kennis over de ecologische effecten van zandwinning en het integreren van deze kennis in een numeriek model van de Noordzee, de Digital Twin of the North Sea. De WP2-serie richt zich op de ontwikkeling van een Serious Game en betrokkenheid van belanghebbenden in de ontwikkeling van een zandwinstrategie.
Over het geheel genomen heeft het project tot doel wetenschappelijke kennis, betrokkenheid van belanghebbenden en simulatietools te combineren om een grondig begrip te ontwikkelen van de milieueffecten van zandwinning en besluitvormingsprocessen te faciliteren in mariene ruimtelijke planning.
WP1.0: In dit werkpakket wordt de Digital Twin of the North Sea ontwikkeld. Het omvat hydrodynamische, morfodynamische en ecodynamische modellen met betrekking tot zandwinning. De Digital Twin fungeert als een simulatieplatform om de impact van zandwinning op het mariene milieu te begrijpen en te analyseren.
WP1.1 tot WP1.5: Deze werkpakketten genereren nieuwe fundamentele kennis over de milieueffecten van zandwinning. Elk pakket richt zich op specifieke aspecten zoals zeestromingen, bodemveranderingen en ecosysteemdynamiek. De opgedane kennis uit deze pakketten wordt geïntegreerd in WP1.0.
WP2.0: Dit werkpakket begeleidt de ontwikkeling van een Serious Game voor zandwinning. De Serious Game is een simulatietool die belanghebbenden betrekt bij het besluitvormingsproces met betrekking tot zandwinning. Het maakt ook de studie van institutioneel leren mogelijk door de toepassing van de Serious Game.
WP2.1: Dit werkpakket richt zich op samenwerking, overleg en de juridische en beleidskaders van de Nederlandse mariene ruimtelijke planning. Het heeft als doel inzicht te krijgen in hoe actoren samenwerken en beslissingen nemen binnen de context van marien bestuur.
WP2.2: In dit werkpakket wordt het game-based simulatieplatform voor zandwinning gebouwd. Dit platform is een uitbreiding van de MSP Challenge van de Noordzee en richt zich specifiek op het simuleren van zandwinningsscenario’s. Het zal worden gebruikt om belanghebbenden te betrekken bij besluitvormingsprocessen.
WP2.3: Dit werkpakket zorgt dat de kennis van OR ELSE wordt meegenomen bij het formuleren van een bijgewerkte zandwinningsstrategie door de overheid.
Hier een nadere toelichting per werkpakket.
Doel
Het belangrijkste doel is om een model te maken van de Noordzee, een ‘Digitale Tweeling van de Noordzee’ specifiek voor de effecten van zandwinning. Hierbij worden verschillende modellen gecombineerd om voorspellingen te doen over de toekomstige situatie van de bio-fysische kenmerken van de zee in verschillende zandwinningsscenario’s.
Methode
De Digitale Tweeling van de Noordzee bij Deltares bestaat uit verschillende modellen die informatie geven over stromingen, temperatuur, zoutgehalte, troebelheid, sedimentconcentraties en waterstanden in de Noordzee. Voor dit project voegen we een module voor zandwinning toe aan de Digitale Tweeling. Deze module bestaat uit verschillende modellen die met elkaar samenwerken. We gaan de bestaande modellen uitbreiden of nieuwe modellen toevoegen. Om ervoor te zorgen dat de modellen goed samenwerken, stemmen we regelmatig af met alle betrokkenen.
Doel
Het doel is om te bepalen hoe zandwinning zeestromingen verandert en wat de gevolgen hiervan zijn voor het transport van larven van schol en garnaal.
Methode
We zullen het Deltares Dutch Continental Shelf Model (3D-DCSM-FM) gebruiken om veranderingen in zeestromingen te onderzoeken. We zullen onderzoeken hoe verschillende zandwinningsscenario’s de stromingen, zoutgehaltes en troebelheid veranderen in vergelijking met een referentiesituatie. Daarnaast zullen simulaties worden uitgevoerd met IPCC-klimaatscenario’s voor verschillende zandwinningontwerpen in de toekomst. We zullen de gevolgen voor het transport van vislarven onderzoeken, waarbij rekening wordt gehouden met hun groei en ontwikkeling afhankelijk van de temperatuur.
Doel
Het doel is om zowel de korte-termijn aanpassing in sedimentkarakteristieken (meerdere jaren) als de lange-termijn (decennia) evolutie in bodemveranderingen te bepalen als reactie op grootschalige zandwinning.
Methode
We zullen de sedimentologische, morfologische en biogeomorfologische ontwikkeling in en rondom grootschalige zandwinninggebieden analyseren, die worden aangedreven door veranderingen in waterbeweging en sedimentdynamiek na zandwinning. Hiervoor volgen we twee elkaar aanvullende modelleringsroutes, te weten geïdealiseerde verkennende modellen, gericht op systematische ontrafeling van de onderliggende fysieke mechanismen en gedetailleerde numerieke simulatiemodellen (3D-DCSM-FM).
Publicaties
Doel
Het doel is om de gevolgen van grootschalige zandwinning op algeproductie en zooplankton te bepalen, via de impact op fijne zwevende sedimenten en bio-geochemie.
Methode
We zullen experimenten uitvoeren, gericht op hoe de interacties tussen zoöplankton en fytoplankton (hun voedsel) afhankelijk zijn van turbulentie, slibgehalte en fysiologische omstandigheden van algen. Deze gegevens zullen worden gebruikt om fysiologisch gebaseerde (DEB) model(len) van de dynamiek van het zoöplankton te maken om te onderzoeken hoe zandwinning algen en zooplankton zal beïnvloeden, zowel tijdens de opgravingsfase (verhoogde troebelheid) als na de aanleg van de putten, via gewijzigd transport, turbulentie en troebelheid.
Doel
Het doel is om te bepalen hoe grootschalige zandwinning leidt tot de vorming van een nieuw habitat in de zuidelijke Noordzee, afhankelijk van stroming, morfologie en sediment samenstelling, en hoe dit de verspreiding van bodemdieren en bodemgebonden vissoorten bepaalt in samenhang met fysiologische, morfologische, ecologische en/of gedragskenmerken.
Methode
Er zullen soort-habitat associatiemodellen (SHA-modellen) worden ontwikkeld om de relatie tussen soorten en hun omgeving te kwantificeren, gebaseerd op gegevens zoals die onder meer zijn verzameld door Rijkswaterstaat als onderdeel van hun “Zand uit zee” programma. Deze modellen zullen worden gebruikt om de verwachte verspreiding van soorten in en rond zandwinninggebieden te voorspellen op basis van de habitatcondities vóór en na de zandwinningen.
Doel
Het doel is om te bepalen hoe grootschalige zandwinning van invloed is op de prestaties van jonge garnalen en vissen in hun eerste levensjaar, de populatiedynamiek en de mogelijke gevolgen voor de visserijopbrengsten.
Methode
Op basis van de resultaten van het larventransportmodel (3D-DCSM-FM) zullen we ons richten op de levensfasen na vestiging. We zullen ons richten op twee soorten: schol en garnaal. We zullen de groei en overleving in het eerste levensjaar bestuderen met behulp van een Dynamisch Energie Budget (DEB) model. We maken gebruik van scenario’s met en zonder grootschalige zandwinning en de daaropvolgende gevolgen voor larventransport, temperatuur en productie. Hiermee zullen we de potentiële gevolgen voor de visserij afleiden.
Doel
Het doel is te bepalen hoe digitale systemen institutioneel leren, reflexiviteit en veranderprocessen mogelijk maken, door zich te richten op de ontwikkeling van een simulatieplatform voor zandwinningscenarios op basis van Serious Games, in samenwerking met de beleids- en belanghebbendengemeenschap.
Methode
Het onderzoek maakt gebruik van een actieonderzoeksmethodologie om een simulatieplatform op basis van games (Serious Game Zandwinning) te ontwikkelen, gekoppeld aan de Digitale Tweeling van de Noordzee, en hun toepassing te evalueren met (beleids)praktijkmensen. Het mede-ontwerpen van het simulatieplatform gebeurt via interacties met projectpartners (ontwikkeling van MSP Challenge Zandwinning Editie, respectievelijk Digitale Tweeling) en de Stakeholder Community.
Doel
Het doel is te bepalen hoe het bestuurlijke landschap van de Noordzee en de veranderende beschikbaarheid van informatie hierover zich ontwikkeld zodat voorwaarden, mogelijkheden en uitdagingen om te komen tot een meer dynamische aanpak in het Nederlandse mariene bestuur inzichtelijk worden gemaakt.
Methode
De belangrijkste casus betreft de toenemende interactie tussen zandwinning en visserij in het Nederlandse deel van de Noordzee. Middels semi-gestructureerde interviews zullen overheids-, bedrijfs- en maatschappelijke actoren worden gevraagd te reflecteren op hun ruimtelijke perceptie van verbindingen relevant voor sectorale activiteiten en informatiebehoeften. Daarnaast zullen observaties bij spelsituaties in het Serious Game inzicht bieden in interacties, samenwerking en deliberatie tussen de baggersector, visserij, overheid en maatschappelijke actoren.
Doel
Het doel is om de geo-gegevens, modellen, simulaties en scenario’s over zandwinning in te bouwen in een Serious Game omgeving, zodat planners en belanghebbenden kunnen ‘spelen om te leren’. Dit draagt bij aan gedeeld leren van planners en belanghebbenden over de onderliggende complexiteit en het nemen van betere planningsbeslissingen.
Methode
Er wordt een zandwinningsspel ontwikkeld in de bestaande MSP Challenge Simulation Platform North Sea Edition (www.mspchallenge.info). In de interactieve simulatie zien ruimtelijke planners en belanghebbenden het hele zeegebied en bekijken ze verschillende gegevenslagen. Ze ontwikkelen plannen voor toekomstig gebruik van de zee over een periode van enkele decennia. De gevolgen van beslissingen voor energie, scheepvaart en het mariene milieu worden gesimuleerd en gevisualiseerd in indicatoren.
Doel
Het doel is het ontwikkelen van een ecosysteem-gebaseerde zandwinstrategie ten behoeve van de volgende beleidscyclus voor het Nationaal Waterplan 2028-2033.
Methode
We zullen de wetenschappelijke resultaten van de promotieonderzoeken en postdocs in OR ELSE evalueren tot afwegingsindicatoren voor ecosysteemdiensten die zullen worden geïmplementeerd in het dashboard van de Serious Game (WP2.2) en bijdragen aan het planningsproces voor een zandwinstrategie in Nederland. Om ervoor te zorgen dat ons werk maximaal wordt opgepakt, zullen we deelnemen aan relevante participatieprocessen om ervoor te zorgen dat de kennis van OR ELSE wordt meegenomen bij het formuleren van een bijgewerkte zandwinningsstrategie door de overheid.
Maak kennis met ons team
Het onderzoeksteam van OR ELSE bestaat uit deskundigen op het gebied van ecologisch verantwoorde zandwinning in afstemming met andere belangen op de Noordzee.
Management team
Projectleiders
